Uitkering uit verzekering met erflater geen fictieve verkrijging

14 mei 2007 | Hof Den Bosch | jurisprudentie | LJN: AY7739, 04/02570

Het successierecht belast verkrijgingen krachtens erfrecht. Verkrijgingen zijn erfenissen en legaten. Het successierecht kent een groot aantal fictiebepalingen, waardoor in een aantal gevallen transacties als verkrijging worden aangemerkt. Een van deze ficties heeft tot gevolg dat uitkeringen uit een levensverzekering tot de erfrechtelijke verkrijgingen worden gerekend wanneer de overledene de verzekerde was en de premies voor de verzekering ten laste van zijn vermogen zijn gekomen. Op grond van deze bepaling betrok de inspecteur de uitkering die een weduwe ontving uit een kapitaalverzekering op het leven van haar man in het successierecht. Bijzonder was dat de echtgenoot niet alleen de verzekerde was, maar ook als verzekeraar optrad. Hof Den Bosch zag daarin geen reden om de overeenkomst niet aan te merken als een levensverzekering. De vraag was of er voor de uitkering aan de weduwe iets was onttrokken aan het vermogen van de man. De man schonk de premiebedragen aan zijn echtgenote, die vervolgens de premies betaalde. Partijen waren buiten gemeenschap van goederen getrouwd. Volgens de huwelijksvoorwaarden kwamen de kosten van de huishouding voor gezamenlijke rekening. Premies van levensverzekering behoren in het algemeen niet tot de kosten van de huishouding, tenzij anders is overeengekomen. De inspecteur slaagde er niet in aannemelijk te maken dat de echtgenoten hadden afgesproken dat de premies tot de kosten van de huishouding behoorden. Het Hof nam daarom aan dat de premies jaarlijks door de man aan zijn echtgenote geschonken waren. Het beroep op het zogenaamde premieschenkingsarrest van de Hoge Raad uit 1954 was terecht. Volgens dat arrest is de hiervoor genoemde fictiebepaling niet van toepassing wanneer de erflater de premies heeft geschonken aan de verzekeringnemer en begunstigde. Door de schenking komt het bedrag van de premie in het vermogen van de begunstigde. Anders gezegd: niet de premie maar de schenking wordt dan geacht aan het vermogen van de erflater te zijn onttrokken.